Tây Sương Ký
TÂY SƯƠNG KÝ (MÁI TÂY)
PHẦN THỨ BA, CHƯƠNG 1
Cậu Trương gửi thư tình.
Con Hồng đưa lời hẹn,
Tội tình cô kể ra,
Thuốc thang bà hỏi đến.
CHƯƠNG I - LẦN TRƯỚC
Cảnh thứ nhất: Trong buồng thêu
OANH OANH (Cùng con Hồng ra) - Từ lúc đêm qua nghe đàn đến giờ, người sao bạo bực thế này! Em rỗi đấy thì sang bên viện sách thăm cậu Trương, xem cậu ấy nói thế nào, về trả lời ta hay.
CON HỒNG - Con chả đi! Bà biết đến không phải chuyện bỡn!
OANH OANH - Cô không nói, bà biết sao được? Cứ việc sang!
CON HỒNG - Vâng thì con đi! (một mình) Cậu Trương ơi! Cậu ốm mà cô tôi đây nào có khoẻ! Vỉa:
Chưa từng chung chén loan phòng,
Lại còn nghe tiếng tơ đồng đêm sương!
Hát:
Phấn son lười cả điểm trang!
Đường kim, mũi chỉ không màng đến tay!
Buồn xuân đè nặng đôi mày!
Trái tim ai đó hoạ chữa được bệnh này cho ai!
(vào)
OANH OANH - Con Hồng đi rồi! Xem nó về nói ra làm sao!
Ngâm:
Chua chát mười phần khôn nói một!
Nhớ thương giây lát tưởng chừng năm!
(vào)
Cảnh thứ hai: Viện sách
CẬU TRƯƠNG - (ra) Thật là giết tôi! Tôi đã nhờ sư cụ sang nói tôi yếu nặng lắm, sao không thấy sai ai sang thăm tôi? Mệt quá! Ta cố ngủ lấy một chút! (ngủ)
CON HỒNG - (ra) Vâng lời cô tôi, sai tôi sang thăm cậu Trương. Tôi phải sang một lát mới được! Tôi nghĩ: giá không có cậu Trương, thì có còn đâu là tính mạng cả nhà!
Gặp tang quan Tướng,
Ở trọ am mây.
Một nhà cơn vạ gió tai bay
Tưởng chết cả về tay quân giặc!
Ơn cậu Trương viết thư một bức,
Cứu binh đâu lặp tức đến đùng đùng!
Trời đất kia vốn vẫn chí công,
Văn chương thế mới là hữu dụng!
Năm nghìn giặc, ví không trừ hết giống,
Một nhà này đâu còn sống đến nay?
Cô Oanh tôi với cậu Trương đây,
Duyên đôi lứa được sum vầy là phải!
Trách bà lớn đem lòng bạc bội,
Làm lỡ làng phận cải, duyên kim!
Xoá vợ chồng, bày chuyện anh em,
Để đôi trẻ ngày đêm uất ức,
Cậu buồn bã: sử kinh biếng nhác;
Cô thờ ơ: trang sức bỏ lười!
Cậu tóc mai sợi bạc mọc dài;
Cô vóc liễu dây đai thắt lỏng!
Cậu chữ nghĩa còn đâu trong bụng,
Cô chỉ kim không động đến tay!
Thơ đoạn trường, cô chép tờ mây;
Khúc ly hận, cậu lựa dây đàn nguyệt!
Trên đường tơ, dưới ngòi bút viết,
Đôi bên cùng tha thiết nỗi tương tư!
Chuyện giai nhân, tài tử ngày xưa,
Tưởng bịa đặt ai ngờ thật có!
Nhưng nghĩ cũng lạ thay cho họ:
Duyên dở dang còn bày đủ mọi trò!
Giá Hồng thì cứ việc chết co!
Thừa hơi sức mà to chuyện vậy!
Này đã đến rồi đây! Tôi lấy tý nước bọt, bấm thủng lần giấy bồi song, xem cậu ta làm gì ở trong phòng sách!
Thấm nước bọt, chọc thủng lần song giấy,
Nín tiếng hơi tôi dòm thấy rõ ràng:
Áo nát nhầu, khuôn mặt võ vàng,
Chắc hẳn giấc hoàng lương vừa mới tỉnh,
Thở hổn hển, vẻ người rám rỉnh!
Nỗi nằm suông cám cảnh khách đa tình!
Nào ai người sớm tối hầu quanh?
Cậu Trương nhỉ! Ốm chẳng chết, bực mình mà chết đó!
Thoa vàng giắt trên đầu, sẵn có,
Bút cầm tay tôi gõ cánh cửa ngoài!
CẬU TRƯƠNG - Ai đấy?
CON HỒNG :
Em đây sứ giả nhà trời,
Rắc tương tư xuống cho người trần gian!
(Cậu Trương mở cửa. Con Hồng vào)
CẬU TRƯƠNG - Đêm qua, đa tạ chị có lòng chỉ giáo, tôi xin ghi tạc không quên! Chỉ không biết cô có nói gì không?
CON HỒNG - (che miệng cười) Cô em ấy à? để em nói chuyện cho cậu nghe:
Đêm qua gió mát, trăng trong,
Canh khuya cô dặn rằng Hồng phải sang!
Đến bây giờ còn chửa điểm trang,
Miệng thì nhắc cậu cử Trương có đến nghìn lần!
CẬU TRƯƠNG - Cô đã có lòng thương, chị Hồng! Tôi có bức thư, không biết gửi sang có được không, ý tôi muốn phiền chị cầm về hộ!
CON HỒNG :
Thơ từ mà coi đến bây giờ,
Chắc là ngơ ngẩn, ngẩn ngơ mất ngày!
Nhưng rồi cô em giở mặt thét: Hồng! Chứ thư từ của ai mà mày dám đem về đây?
Ồ ra hỗn thật con này!
Rồi … xé tan, xé nát, xé ngay tức thì!
CẬU TRƯƠNG - Ồ không! Chắc cô không thế đâu! Chỉ có chị không chịu đem giùm về thôi! Chị cố giúp cho! Tôi xin biện vàng, lụa đền ơn chị!
CON HỒNG :
Này thôi đi ông cử kiết ơi!
Ông đừng khoe của nữa tôi phát phiền!
Đến đây tôi nào phải vị tiền,
Mà đem đồng công gõ đầu trẻ, ông báo đền cho xong?
Ví Hồng mà nhận lễ của ông,
Chắc ông coi nó cũng không ra người;
Khác đâu phường tựa cửa bán cười!
Cành đào dạn gió, ở ngoài tường hoa!
Em trẻ con, nhưng có chí khí mà!
Liệu lời cậu nói hoạ là em nghĩ lại cho!
Rằng: xin thương tôi thân phận học trò,
Quê người, đất khách, nằm co một mình.
CẬU TRƯƠNG - Xin vâng! Xin chị thương tôi thân phận nằm co một mình. Thưa chị! Thế đã được chưa?
CON HỒNG - Thế cũng chưa được! Nhưng thôi! Cậu viết đi, em đưa hộ cho. (Cậu Trương viết) Viết tốt a! Đọc em nghe nào!
CẬU TRƯƠNG - (Đọc) Trương Củng trăm lạy, dâng thư dưới gác Song Văn tiểu thư: "Hôm trước bà lớn lấy oán đền ơn, chúng tôi dẫu sống như chết! Sau khi tan tiệc, không sao nhắm được mắt! Từng mượn đường tơ, gửi lòng chua xót. Mà cũng để cho ai biết: Từ đây đi thì người không còn mà đàn cũng không còn! Nhân chị Hồng sang, lại dâng mấy chữ. Hoặc giả bên tường Đông, chàng Tống còn có nước sông Tây họ Trang! Nhân mạng việc to! Hoạ là trông lại. Xiết bao lo sợ, kính đợi tin sương. Gửi theo một bài thơ ngũ ngôn, cúi mong xem đến:
Thêm nặng gánh tương tư!
Ôm đàn ngồi gẩy vọng …
Mộng đẹp lúc đương thì,
Lòng xuân ai khỏi động?
Tình này chẳng xét soi,
Tiếng ấy thôi đừng trọng!
Chớ phụ nguyệt dương rầm.
Thương lấy hoa lồng bóng!
Trương Củng kính lậy"
CON HỒNG :
Tưởng rằng vuốt giấy ráp văn,
Ai ngờ đặt bút không cần nghĩ lâu!
Trên mấy lời rào trước đón sau;
Dưới bài thơ đủ tám câu luật Đường!
Viết buông tay, tay gấp vội vàng,
Gấp đi, gấp lại, gấp vuông chữ "Đồng".
Nhanh vô cùng! Thạo vô cùng!
Tài tình, láu lỉnh nhất trong một đời!
Tuy giả vờ tha thiết thế thôi!
Nhưng tầm thường đã dễ mấy người viết xong?
Cho hay "thơ tức là lòng",
Uyên ương: lại thấy ngoài phong chữ đề …
Cậu yên tâm, em lĩnh thư về,
Sẽ dò la ý tứ, liệu bề nên chăng,
Rồi ra sẽ có cách nói năng.
Rằng: con người gẩy đàn hôm qua ấy họ dặn rằng đưa lại thư này em xin đưa hộ cậu. Thế nhưng cậu nên lấy.
Trình cô! Công danh làm trọng, chớ để cho chí khí hao mòn!
Tay bẻ hoa, liệu mà vin cành quế cung trăng!
Chữ ông thánh dạy, chớ viết nhăng thư tình!
Chí chim hồng, đừng nản bởi tiếng Oanh!
Cánh bằng đừng để tơ mành vấn vương!
Ví một cô trướng rủ, màn buông,
Mà giá một người thềm ngọc, ngựa vàng giảm đi!
Rồi nay buồn, mai thảm ly bì,
Gầy gò, hốc hác, có hay gì cái ốm tương tư!
CẬU TRƯƠNG - Lời chị dạy chí phải, tôi xin kính nhớ suốt đời! Thế nhưng bức thư vừa rồi, chị Hồng, thế nào chị cũng để ý cho.
CON HỒNG - Cậu cứ yên tâm!
Ví bằng duyên chửa bén duyên,
Ngày đêm lo liệu em xin hết lòng!
Thưa này em đưa phải đến xong!
Ngọc đây mà chịu bỏ không dùng hay sao?
Uốn ba tấc lưỡi ngọt ngào,
Đem tâm sự cậu nói vào cô hay!
Thế nào chẳng chóng thì chày,
Con người ấy cũng có ngày sang thăm!
(vào)
CẬU TRƯƠNG - Hồng nó đem thư đi rồi! Không phải tôi nói khoác, phong thư ấy là một đạo bùa yêu! Mai nó trả lời, tất có cái hay đó.
Thơ hay không được gió bay,
Người tiên đâu dễ cưỡi mây xuống đời!
PHẦN THỨ BA, CHƯƠNG II - TÁN THƯ
CHƯƠNG II - TÁN THƯ
Cảnh thứ nhất: Trong buồng thêu
OANH OANH - (ra) Con Hồng nó về đây bây giờ. Ta dậy sớm quá, hãy ngủ lại một giấc đã! (nằm)
CON HỒNG - (ra nói một mình) Vâng lời cô tôi, tôi sang thăm cậu Trương, đem được bức thư về đây, vào thưa lại cô tôi rõ! Quái! Sao không thấy tiếng cô tôi? Chắc lại ngủ rồi! Tôi thử vào coi. Vỉa:
Ngày chậm rì rì song khép nửa …
Xuân về lặng lẽ cú bay đôi …
Mành tương giọt gió chẳng vào.
Quanh song lan xạ ngạt ngào đưa hương!
Hé cánh son, rung động khoá vàng,
Đài sem đèn bạc sáng choang chưa mờ!
Rón tay vạch bức màn thưa,
Lật lần chăn gấm, tôi đưa mắt nhìn;
Thoa vàng giắt lệch một bên;
Tóc mây sổ rối vấn lên loà xoà …
Mặt trời cao còn chưa mở được mắt ra!
Lười đâu lười thế ru mà, cô ơi!
(Oanh Oanh dậy, vươn vai thở dài …)
Vươn mình, xong lại vò tai,
Bâng khuâng cất tiếng thở dài buồn tênh!
Phải đành rằng phải, nhưng bức thư này tôi đưa ngay cô sao tiện! Chi bằng tôi bỏ ngay trong hộp nữ trang này, rồi thì cô sẽ trông thấy (Bỏ thư vào hộp nữ trang. Oanh Oanh ra trang điểm. Hồng đứng nhìn trộm)
Vẻ điểm trang đêm trước đã tàn,
Thoa đều khuôn mặt phấn, vấn lại làn tóc mây …
Hộp mở ra thư nhặt cầm tay,
Xé phong bì, dở coi ngay ân cần!
Lật đi, lật lại mấy lần,
Đôi mày bỗng thấy mười phần kém tươi!
Thoắt thôi cúi mặt bồi hồi …
Thoắt thôi đổi hẳn vẻ người, lạ chưa.
(sửng sốt)
Trời! Hỏng mất! Đến hỏng mất!
OANH OANH - (giận dữ) Lại đây, Hồng!
CON HỒNG - Dạ!
OANH OANH - Cái này ở đâu ra đây? Ta hèn ra cũng con một ông Tướng quốc, đứa nào dám viết thư này trêu ghẹo ta! Xưa nay ta có từng coi đến những cái thế này bao giờ! Rồi ta thưa với bà, đánh cho mày mất mông con đĩ ạ!
CON HỒNG - Cô sai con sang, nên cậu ta mới sai con đem về. Cô không sai con sang, dễ con dám xui cậu ta viết hay sao? Con lại không biết chữ, có biết cậu ta viết những gì đâu!
Rõ ràng là lỗi ở cô!
Cứ con, cô lại dầy vò bỗng dưng!
Thật lòng này ức vô chừng!
Cô không từng, dễ ai từng, thưa cô?
Cô chả phải nói nhiều! Đợi khi để cô thưa với bà, chi bằng con đem ngay bức thư này lên thưa với bà trước! …
OANH OANH - (giận dữ) Mày định thưa ai với bà?
CON HỒNG - Con thưa cậu Trương!
OANH OANH - (đấu dịu) Thôi, em ạ! Hãy tha thứ cho cậu ta một lần này!
CON HỒNG - Thưa cô! Lo rồi cậu ta lại không bị đánh mất mông hay sao?
OANH OANH - À quên! Ta chưa kịp hỏi cậu Trương yếu đau ra làm sao? …
CON HỒNG - Con chả nói.
OANH OANH - Thì nói đi mà, Hồng!
CON HỒNG :
Ốm đau nào đã mấy ngày,
Thế mà trông mặt mới gầy làm sao?
Ngồi lên nằm xuống lao đao;
Nước không buồn uống, cơm nào tưởng ăn!
OANH OANH - Thế để mời một thầy lang hay coi bệnh cho cậu ấy!
CON HỒNG - Nhưng cậu ấy kể ra chẳng có chứng bệnh gì cả! Cậu ấy nói:
Tin lành mong đợi đêm ngày,
Quên ăn, mất ngủ, những ngây vì tình!
Trông tường Đông mà nước mắt chạy quanh.
Chiều hôm, ban sớm một mình lẻ loi!
Muốn cho khỏi được bệnh tôi,
Chỉ trừ khi; cho ra được chút bồ hôi phong tình!
OANH OANH - Mồm mày nói thế mà nói được! Người ngoài nghe tiếng, phỏng ra thói phép gì? Từ rày những câu cậu ấy nói như thế, mày chớ có nhắc lại! Ta với cậu Trương, chẳng qua là tình anh em, chứ có chuyện gì đâu!
CON HỒNG - Cô nói mới hay làm sao?
Cô lo chuyện đến tai bà,
Lại e thiên hạ nói ra nói vào …
Nhưng nghĩ ra, ta nỡ lòng nào
Hỏi đau, hỏi ốm cô sao lạ đời!
Xui người leo lên ngọn cây chơi,
Rồi cất thang đứng dưới cô cười, sao nên!
OANH OANH - Tuy rằng nhà ta có phụ ơn cậu ấy, nhưng sao cậu ấy lại được thế kia chứ! Em đem bút giấy đây! Ta viết em đem sang trả lời cho cậu ấy, bảo lần sau đừng có thế nữa!
CON HỒNG - Thưa cô! Cô viết cái gì? Tội gì như thế kia chứ!
OANH OANH - Mày không biết! … (viết) … Hồng ơi! Mày đem sang nói với cậu ấy rằng: Cô tôi sai sang thăm cậu, là vì tình anh em, chứ không có ý gì khác. Nếu lần sau, cậu còn thế nữa, thì thế nào cô tôi cũng thưa với bà lớn! Hồng! Lúc ấy thì cả đến mày cũng có chuyện đó!
CON HỒNG - Thưa cô! Cô lại còn … Thư này con chả đưa đi đâu! Thì tội gì thế kia chứ!
OANH OANH - (ném thư xuống đất) Con ranh này, không hiểu giống gì hết (vào).
CON HỒNG - (nhặt lấy bức thư, thở dài) Trời ơi! Cô cáu với ai mới được chứ!
Đồ trẻ con, nói chẳng nể lời!
Lỗi mình lại cứ mắng người lạ thay!
Mê trai là mê tít đêm ngày!
Lại còn làm bộ ta đây kẻ giờ!
Chỉ vì cô; tin xuân hôm sớm đợi chờ;
Sầu xuân như bể không bờ mông mênh!
Áo là ngại lạnh năm canh;
Khăn hồng lặng lẽ lệ tình tuôn rơi;
Chiêm bao có lứa, có đôi,
Tỉnh ra thôi lại lẻ loi mệt lòng!
Nên cửa vườn tôi cũng muốn bỏ không.
Để cô làm vợ, làm chồng với ai!
Miễn cô cá nước duyên hài,
Tôi xin ngậm miệng đóng vai tơ hồng!
Bên lầu hạnh đã thưa bông,
Chiều hôm có những ngại ngùng áo đơn!
Cớ sao đêm trước nghe đàn,
Cô không sợ rét, ngồi tràn đến khuya?
Sương sa trăng lạnh bốn bề,
May mà không cảm, cảm thì ốm to!
Trơ trơ như đá vọng phu!
Chỉ vì một chú học trò điên ngông!
Trăng hoa cô đã sẵn lòng!
Thư từ tôi dám quản công đi về!
Tự mình dại dột đủ bề,
Lại còn "đốt đuốc soi rê chân người!"
Có lần này tôi nhịn đó thôi!
Như cô thật hạng "gian thời lại ngoan!"
Có người cười nói nhơn nhơn!
Vắng người sùi sụt thở than một mình!
Tôi mà không đi lại bảo tôi là đứa sai không nổi … Vả chăng cậu Trương Củng đương đợi tôi trả lời. Đành phải sang phòng sách vậy.
Cảnh thứ hai: Phòng sách.
CẬU TRƯƠNG - (Thấy con Hồng đẩy cửa vào) Kìa chị Hồng đã sang! Bức thư ấy thế nào?
CON HỒNG - Công việc không xuôi rồi, đừng tơ tưởng nữa cậu ạ!
CẬU TRƯƠNG - Bức thư của tôi là một đạo bùa yêu! Chỉ tại chị không hết lòng giúp, nên mới đến nỗi thế!
CON HỒNG - Tại em không chịu hết lòng giúp ấy à? Cậu nói có trời, có đất chứ! Thư của cậu mới dễ nghe làm sao!
Cũng là số cậu chẳng ra gì,
Chứ Hồng đây nào phải tiếc chi công trình!
Xem xong cô nổi trận lôi đình!
Tờ cung cậu viết, mà để tội tình em chịu thay!
Ví không nể mặt nới tay,
Thì còn là phải khổ nhục thân này phỉ chơi!
Từ nay cậu cùng Hồng cách biệt đôi nơi,
Đâu còn thấy mặt, gặp người mà hay!
Mịt mờ trăng tối mái Tây,
Mây tan đỉnh Giáp, phượng bay lầu Tần! …
Có thân ta liệu lấy thân!
Tiệc tan, người cũng tan dần là xong!
Trách nhau chi, thêm nỗi bận lòng!
Thương nhau, nhưng dễ đèo bồng được đâu!
Thế đây thôi! Cậu cũng bất tất phải kể nông, kể nỗi nữa! Sợ bà lớn gọi, thôi em về đây.
CẬU TRƯƠNG - Chị Hồng! (Lặng đi một lúc! rồi rưng rưng nước mắt) Chị về bây giờ thì còn mong ai nói đỡ cho tôi nữa! (quỳ) Chị Hồng. Thê nào chị cũng tìm cách giúp cho thì tôi mới có cơ sống được!
CON HỒNG - Cậu là tay học nhiều biết rộng, lại không hiểu ý ấy hay sao?
CON HỒNG :
Thôi cậu đừng giả dại làm ngây!
Cậu mà được việc thì em đây nhừ đòn!
Sợi gai to, trôn kim nhỏ, khó luồn!
Rút roi cô em đã suýt dồn cho một thôi!
Vỏ dưa lần trước đã dẫm rồi!
Từ đây còn dám lôi thôi chuyện gì!
Cậu bắt em: chống gậy mà mách lẻo nọ kia,
Đeo lằn mà tin tức đi về hay sao!
CẬU TRƯƠNG - (Vẫn quỳ không dậy, khóc) Tôi chả còn có đường lối nào nữa! Tính mệnh tôi là ở cả trong tay chị, chị Hồng ơi!
CON HỒNG :
Cậu những là van vỉ ngọt ngào,
Nể lòng em tính thế nào được đây!
Bỏ thương, vương tội, rõ rầy!
Em cũng không biết làm thế nào được, đành lẽ có sao nói vậy!
Này đây thư của cô em trả lời cậu, cậu xem lấy! (Đưa thư).
CẬU TRƯƠNG - (mở thư đọc xong, đứng dậy cười) Trời ơi! Chị Hồng ơi! (lại đọc, xong) Chị Hồng ơi! Ai ngờ hôm nay lại có chuyện sung sướng thế này! (lại đọc lại!). Nếu biết trước có thơ của tiểu thư, đáng lý tôi phải làm lễ nghinh tiếp! Vội vàng không kịp, chị cũng thứ lỗi cho! Chị Hồng! Chị cũng nên mừng cho tôi nữa! …
CON HỒNG - Cái gì mà cậu rối lên thế?
CẬU TRƯƠNG - Những lời cô mắng tôi là mắng vờ cả! Chứ ý trong thư thì ối là là! Ối là là! …
CON HỒNG - Là làm sao?
CẬU TRƯƠNG - Trong thư cô hẹn tôi đêm nay ra vườn hoa …
CON HỒNG - Hẹn cậu ra vườn hoa làm gì?
CẬU TRƯƠNG - Hẹn ra vườn hoa gặp nhau!
CON HỒNG - Gặp nhau làm gì?
CẬU TRƯƠNG - (cười) Chị Hồng! Thế chị bảo gặp nhau làm gì?
CON HỒNG - Tôi chả tin!
CẬU TRƯƠNG - Chả tin cái ấy tuỳ chị!
CON HỒNG - Cậu thử đọc tôi nghe nào!
CẬU TRƯƠNG - Chỉ có bốn câu thơ năm chữ! Hay lắm kia!
“Cửa hé theo luồng gió,
Trăng chờ dưới mái tây,
Chạm tường hoa động bóng,
Người ngọc đến đâu đây!”
Chị Hồng! Chị không tin nữa thôi!
CON HỒNG - Thế là nghĩa thê nào?
CẬU TRƯƠNG - Còn nghĩa thế nào nữa!
CON HỒNG - Em không hiểu thật đấy mà!
CẬU TRƯƠNG - Thế tôi cắt nghĩa chị nghe nhé: “Cửa hé theo luồng gió" là cô mở cửa đợi tôi! "Trăng chờ dưới mái tây" là cô dặn tôi trăng lên hãy sang! "Chạm tường hoa động bóng" là bảo tôi trèo tường mà vào! "Người ngọc đến đâu đây!”, câu đó chả cần cắt nghĩa, chỉ là ý nói tôi đã đến.
CON HỒNG - Thật nghĩa như thế à?
CẬU TRƯƠNG - Không thật nghĩa như thế thì chị Hồng, chị thử cắt nghĩa tôi nghe! Không dám nói dối chị, tôi đây là Trạng đoán thơ! Thánh tán gái! Chúa phong tình! Không phải nghĩa như thế, thì còn nghĩa thế nào nữa!
CON HỒNG - Thật viết như thế à?
CẬU TRƯƠNG - Thì đây! (con Hồng ngẩn người ra một lúc, cậu Trương lại đọc lại).
CON HỒNG - Thật viết như thế à?
CẬU TRƯƠNG - (cười) Chị Hồng!Chị hỏi mới buồn cười chứ! Thì đây chứ đâu!
CON HỒNG - (giận dữ) Thì ra có mặt em, cô em phải làm trò ra vậy!
Đời thủa ai có thế bao giờ!
Gửi thư mà lừa cả đứa đưa thư, thật phiền!
Bé con mà bụng dạ đảo điên!
Cả gan hẹn cậu "lẻn vào" vườn hoa!
Bốn câu mà nghĩa lý bao la!
Năm chữ mà ý tứ sâu xa tuyệt vời!
Mây mưa cô muốn sướng một đời!
Thư từ tôi chạy đã mỏi rời hai chân!
Tờ kia như ngọc trắng ngần!
Chữ kia thơm ngát mấy lần hương xông!
Sầu xuân đầy giấy còn phong!
Lệ tình một bức giọt hồng chưa phai!
Thôi thôi! Em biết cô rồi!
Cậu tình nhân là nhất! chứ hạng tôi đòi kể chi!
Cậu thì thân thiết mọi bề!
Tôi thì coi có ra gì nữa đâu!
Cậu thì ngon ngọt khẩn cầu!
Tôi thì mắng nhiếc xơ đầu lạ chưa!
Thảo nào bữa tiệc hôm xưa,
Ân cần rượu rót, tay đưa khuyên mời!
Từ hôm nay tôi để ý coi;
Coi phường mê gái, mê trai làm trò!
CẬU TRƯƠNG - Thế nhưng tôi học trò, trèo qua vườn hoa thì trèo làm sao được?
CON HỒNG :
Cửa ngoài để ngỏ then mây …
Ra tay ghẹo nguyệt phen này xem sao!
Cậu: muốn vượt Vũ Môn sao lại ngại tường cao?
Muốn vin cành quế chỉ sợ cành rào bằng hoa!
Thôi liệu mà cẳng bốn, chân ba!
Vẽ chi những chuyện nề hà khó khăn!
Kẻo cô em: Mày cau phai nhạt non xuân!
Mắt trông mòn mỏi mấy phần sóng thu!
CẬU TRƯƠNG - Vườn hoa thì tôi đã biết. Đã hai ba lần …
CON HỒNG :
Hai lần tuy đã biết qua,
Nhưng lần này mới thực là ăn thua!
Ra gì thơ xướng hoạ đêm xưa!
Chứng minh là ở mảnh tờ hôm nay!
(vào)
CẬU TRƯƠNG - (thở dài) Thật "trăm đường tránh chẳng khỏi số!" Vừa rồi Hồng nó sang, nghìn phần ngao ngán! Muôn phần ngao ngán! Ai ngờ cô em lại cho cái hẹn thú vị như thế! Tôi đây thật trạng đoán thơ, thánh tán gái, chúa phong tình! Bốn câu thơ ấy không phải nghĩa thế thì còn nghĩa thế nào nữa! "Cửa hé theo luồng gió" Cửa vừa mới mở! "Trăng chờ dưới Mái Tây": Phải đợi trăng lên! "Chạm tường hoa động bóng, người ngọc đến đâu đây": Trên tường có bóng hoa, tôi mới nên sang! Cái ông trời chết toi hôm nay, sao mà lâu tối thế! Ông gồm có muôn vật, làm gì có một ngày mà chẳng rộng cho người ta! Mau mau tối đi thôi, ông ạ!
Sách hay, bạn tốt, chuyện vui,
Trông ra chốc đã chiều trời nhá nhem!
Dưới hoa có hẹn về đêm,
Gắn keo, mọc rễ, chẳng thèm lặn cho!
Ồ! Bây giờ vừa mới vừa trưa! Đợi lúc nữa! Hôm nay sao mà lâu tối quá thế không biết.
Khuôn xanh muôn dặm không mây,
Gió nồm sẽ quạt hây hây bên lầu!
Rút trời ai có phép mầu,
Đuổi cho bóng ác mau mau xế tà?
Trời ơi! Bây giờ mới hơi xế Tây! Ta chờ một lúc nữa!
Ai đem con ác ba chân,
Treo cao cao tận mấy lần trời xanh?
Sẵn cung vua Nghệ bên mình.
Vầng hồng tôi quyết dứt tình bắn rơi!
Tạ trời! Tạ đất! Nam mô Nhật cuông bồ tát! Ngài cũng có lúc lặn kia à? A! Đèn đã lên rồi! A! Trông đã đỏ rồi! A! Chuông đã đổ hồi rồi! Ta gài trái cửa phòng sách lại! Ra đấy, tay ta vin lấy cành dương liễu, nhảy huỵch vào bên trong tường! Ôm ghì ngay lấy cô em! Ồ em! Tôi khổ sở vì em biết mấy!
Ngọc sáng giấu vào trong cánh thiếp.
Đào tiên đặt sẵn ở vườn hoa!